Günümüzde işletmeler yalnızca ürün ve hizmet kalitesiyle değil, aynı zamanda etik değerlere, çalışan haklarına, çevresel sürdürülebilirliğe ve sosyal sorumluluk ilkelerine verdikleri önemle de değerlendirilir. Bu noktada SEDEX (Supplier Ethical Data Exchange), BSCI (Business Social Compliance Initiative) ve genel etik denetim süreçleri, şirketlerin uluslararası ticarette güvenilir, şeffaf ve sürdürülebilir bir yapıya sahip olduklarını göstermektedir.

SEDEX Nedir?

SEDEX, tedarik zinciri boyunca iş etiği, insan hakları ve sürdürülebilirlik kriterlerinin paylaşıldığı global bir platformdur.

  • Firmalar, SMETA denetimi ile çalışma koşullarını ve sosyal uygunluklarını belgelendirir.

  • Çocuk işçiliği, zorla çalıştırma, iş sağlığı ve güvenliği, çevresel etki gibi konular temel değerlendirme alanlarıdır.

  • Denetim sonuçları SEDEX platformuna yüklenerek müşterilerle paylaşılır.

Faydaları:

  • Uluslararası markalarla çalışabilme imkanı

  • Tedarik zincirinde şeffaflık

  • İşveren markası değerinin artması

BSCI Nedir?

BSCI (Business Social Compliance Initiative), küresel tedarik zincirlerinde etik iş uygulamalarını geliştirmeyi hedefleyen bir denetim sistemidir.

  • Temel dayanağı, ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) sözleşmeleri ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Beyannamesidir.

  • Denetimler, işçi hakları, adil ücret, çalışma saatleri, iş güvenliği ve çevresel performans konularını içerir.

  • BSCI raporu, tedarikçilerin uluslararası markalara güvence vermesini sağlar.

Faydaları:

  • Avrupa pazarında kabul görme

  • İşçi-işveren ilişkilerinde iyileşme

  • Çevresel ve sosyal risklerin azaltılması

Etik Denetim Süreci Nasıl İşler?

Etik denetimler (SEDEX-SMETA, BSCI veya benzeri) belirli bir metodolojiyle yürütülür:

  1. Başvuru ve Hazırlık

    • Kuruluş, uygun standart için başvurur.

    • Mevcut durum analizi ve ön denetim yapılır.

  2. Doküman ve Uygulama İncelemesi

    • Çalışma koşulları, İSG uygulamaları, ücret bordroları, çalışma saatleri kayıtları incelenir.

    • Çevresel uygulamalar ve politika belgeleri kontrol edilir.

  3. Saha Denetimi

    • Çalışanlarla birebir görüşmeler yapılır.

    • Fabrika, depo ve üretim alanlarında gözlemler gerçekleştirilir.

  4. Raporlama ve Aksiyon Planı

    • Uygunsuzluklar raporlanır.

    • İyileştirme faaliyetleri için düzeltici/önleyici eylem planı hazırlanır.

  5. Takip Denetimi ve Belgelendirme

    • Eksiklikler kapatıldıktan sonra nihai rapor SEDEX veya BSCI sistemine yüklenir.

    • Firma, etik uygunluk sertifikası veya raporuna sahip olur.

İşletmelere Sağladığı Katkılar

  • Uluslararası markalarla çalışabilme avantajı

  • İhracatta rekabet gücü kazanma

  • Çalışan bağlılığı ve iş güvenliği kültürünün gelişmesi

  • Çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik hedeflerine katkı

  • Yasal ve etik risklerin azaltılması